Een nieuwe generatie kunstmatige intelligentie

OpenAI heeft recent GPT-5.1 gelanceerd, een upgrade die meer is dan gewoon een technische verbetering. Met deze versie verschuift de focus van pure rekenkracht naar gebruikservaring. De vraag is niet langer alleen hoe slim is de AI? Maar hoe aangenaam voelt het gesprek aan?

GPT-5.1 komt in twee smaken: Instant en Thinking. Beide modellen bouwen voort op de sterke punten van GPT-5, maar pakken de kritiek aan die gebruikers hadden op de vorige versie. Waar GPT-5 soms te robotachtig aanvoelde en context vergat, probeert GPT-5.1 een brug te slaan tussen intelligentie en menselijkheid.

Twee modellen voor verschillende behoeften

GPT-5.1 Instant is het nieuwe standaardmodel voor de meeste taken. Het reageert snel, maar voelt tegelijk warmer en natuurlijker aan dan zijn voorganger. Voor het eerst kan dit basismodel ook even pauzeren om na te denken voordat het antwoordt. Deze adaptieve redenering betekent dat de AI zelf inschat wanneer een vraag meer tijd nodig heeft.

GPT-5.1 Thinking daarentegen is het reasoning-model dat complexe problemen aanpakt. Dit model heeft geleerd om beter te onderscheiden wanneer het tijd moet nemen en wanneer het kan versnellen. Ook gebruikt het minder jargon, waardoor de antwoorden toegankelijker worden voor iedereen.

Wanneer je GPT-5.1 Auto gebruikt, kiest de AI zelf welk model het beste past bij jouw vraag. Simpele vragen krijgen een snel antwoord via Instant, terwijl ingewikkelde problemen automatisch naar Thinking worden doorgestuurd.

Persoonlijkheid op maat

Een van de meest opvallende nieuwigheden is de personalisatie. Eerder kon je al kiezen tussen een vriendelijke of efficiënte toon, maar nu breidt OpenAI dit uit met zes extra persoonlijkheden: professioneel, spontaan, eigenzinnig, cynisch, nerdy en candid.

Deze persoonlijkheden veranderen niet de onderliggende capaciteiten van het model, maar wel de manier waarop het communiceert. Een professionele toon is ideaal voor zakelijke correspondentie, terwijl een quirky stijl perfect kan zijn voor creatieve brainstormsessies. Het mooie is dat je deze instellingen tijdens een gesprek kunt aanpassen. Je hoeft niet langer een nieuw gesprek te starten om de toon te wijzigen.

OpenAI test ook manieren om nog meer controle te geven over specifieke kenmerken. Denk aan het aantal emoji’s in antwoorden, de beknoptheid van reacties of de mate van formaliteit. ChatGPT kan zelfs voorstellen om deze instellingen aan te passen wanneer het merkt dat je een bepaalde stijl prefereert.

Waarom personalisatie belangrijk is

Met meer dan 800 miljoen gebruikers wereldwijd heeft OpenAI ingezien dat één aanpak niet voor iedereen werkt. Sommige mensen willen directe, neutrale antwoorden voor technische vragen. Anderen zoeken een gesprekspartner die meedenkt en een beetje persoonlijkheid toont. Door deze keuze aan gebruikers te geven, probeert OpenAI beide groepen tevreden te stellen.

Toch blijft het bedrijf voorzichtig. Fidji Simo, CEO applications bij OpenAI, benadrukt dat personalisatie niet mag leiden tot een AI die alleen maar zegt wat je wilt horen. Net zoals de beste mensen in ons leven ons soms uitdagen, moet ChatGPT ook kritisch kunnen blijven en niet enkel bevestigen wat we al denken.

Betere prestaties op technische benchmarks

Naast de verbeterde gebruikservaring scoort GPT-5.1 ook beter op technische tests. Het model presteert sterker op wiskundige evaluaties zoals AIME 2025 en op programmeerplatforms zoals Codeforces. Voor ontwikkelaars en technische gebruikers betekent dit dat de AI betrouwbaarder is geworden bij het oplossen van complexe problemen.

De verbeteringen zijn niet alleen theoretisch. Gebruikers merken dat GPT-5.1 beter instructies opvolgt en consistenter blijft in langere gesprekken. Waar GPT-5 soms afdwaalde of context verloor, houdt GPT-5.1 de draad beter vast.

Een geleidelijke uitrol

OpenAI heeft geleerd van eerdere fouten. Toen GPT-5 werd gelanceerd en GPT-4o plots verdween, ontstond er veel onvrede bij gebruikers die hun vertrouwde model kwijt waren. Deze keer doet het bedrijf het anders.

GPT-5.1 rolt geleidelijk uit, beginnend bij betalende gebruikers en later naar gratis accounts. Belangrijker nog: de oudere GPT-5-modellen blijven drie maanden beschikbaar voor betalende gebruikers. Dit geeft mensen de tijd om beide versies te vergelijken, feedback te geven en zelf te beslissen wanneer ze overstappen.

Uitdagingen en kritische noten

Ondanks alle verbeteringen blijft OpenAI op een smal koord balanceren. Het bedrijf kreeg eerder kritiek omdat GPT-5 te enthousiast en vleierig overkwam. Na aanpassingen vonden andere gebruikers het juist te kil en afstandelijk. De nieuwe persoonlijkheidsopties zijn een poging om beide kampen tevreden te stellen.

Er zijn ook zorgen over gehechtheid aan AI. Sommige gebruikers ontwikkelen ongezonde relaties met chatbots, waarbij de grens tussen hulpmiddel en virtuele vriend vervaagt. OpenAI werkt samen met experts en geestelijke gezondheidszorgverleners om te begrijpen wat gezonde interacties zijn.

Het fundamentele probleem is dat ChatGPT zich nog steeds voordoet als een persoon die je kent en begrijpt. Deze antropomorfisering maakt de AI toegankelijker, maar kan ook leiden tot verwarring over wat de technologie werkelijk is, een geavanceerd taalmodel zonder echt bewustzijn of emoties.

De toekomst van conversational AI

GPT-5.1 markeert een verschuiving in hoe we over AI denken. Het gaat niet langer alleen om meer data en rekenkracht, maar om hoe goed de technologie aansluit bij menselijke behoeften. We zien AI evolueren van een reactief hulpmiddel naar een adaptieve gesprekspartner.

Deze ontwikkeling heeft verstrekkende gevolgen. In het onderwijs kan AI zich aanpassen aan de leerstijl van individuele studenten. Op de werkvloer wordt het een flexibele assistent die meedenkt in verschillende contexten. Voor creatieve professionals biedt het een brainstormpartner die zich aanpast aan het creatieve proces.

OpenAI belooft dat GPT-5.1 niet het eindpunt is, maar het begin van een reeks iteratieve verbeteringen. In plaats van te wachten op GPT-6, zullen er regelmatig updates komen die de gebruikservaring verder verfijnen.